گیاه شناسی درخت ارغوان

ارغوان درختچه‌ای خزان کننده و چند ساله است که امروزه به صورت پرورشی در فضای سبز پارک‌ها، باغات و بلوار‌ها از آن استفاده می‌شود و نگهداری از آن در محیط آپارتمان نیز امکان‌پذیر است. این گیاه با نام‌های ارغیدا، اکوان، ارجوان، وازی و دادی نیز شناخته می‌شود و علاوه بر جنبه زینتی از خواص گیاه ارغوان در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. جالب است بدانید در افسانه‌ها ارغوان درختی است که در هیبت آن بر  حضرت موسی نازل گردید.


شاخه‌های ارغوان کوتاه و به هم پیچ خورده است و گل‌های گیاه به صورت خوشه‌ای، صورتی رنگ و به حال آویخته از شاخه آویزان می‌شوند و جلوه‌ای زیبا را به گیاه می‌دهند. ارتفاع گل‌های ارغوان به ۴ تا ۵ متر و در برخی مناطق گاهی به ۱۲ متر هم می‌رسد. چوب این درخت قهوه‌ای مایل به قرمز و سنگین ماست. برگ‌ها به شکل قلب، بدون کرک و دارای کناره‌های صاف است. گل‌ها در اوایل بهار باز می‌شوند و در کشور ما در استان‌های خراسان، ایلام، شاهرود، کرمان، گیلان، همدان، لرستان و فارس به صورت خودرو یافت می‌شود. این درخت زینتی و زیبا از خانواده بقولات میباشد.و خواستگاه این درخت زیبا و مقاوم شمال شرقی آمریکا میباشد.و پراکندگی آن از کانادا تا شمال فلوریدا میباشد. در طول رودخانه می سی سی پی و آرکانزاس و اوکلاهما وشرق تکزاس این درختچه به وفور دیده میشود

نحوه تکثیر درخت ارغوان

ارغوان به روش تکثیر بذر، قلمه زدن و خوابانیدن تکثیر می‌شود ولی بهترین و ساده‌ترین روش برای تکثیر آن، کاشت بذر است. مراحل کاشت درخت ارغوان به روش کاشت بذر به شرح زیر است:

• بذر گیاه با قوه نامیه بالا را از مراکز گل و گیاه تهیه کنید. با توجه به اینکه پوشش بذر این گیاه بسیار سخت است، با استفاده از یک چاقوی تیز، چند شکاف کوچک در پوشش بذر ایجاد کنید یا بذر را توسط کاغذ سنباده بمالید تا پوشش آن نازک شود.
• بذر را به مدت یک شب در آب ولرم بخیسانید تا سرعت جوانه‌زنی بذر بیشتر شود، همچنین می‌توانید بذر را در آب قرار داده و به مدت نیم ساعت بجوشانید.
• بذر‌ها را در گلدانی حاوی ماسه بکارید و روی گلدان را با پلاستیک شفاف بپوشانید.
• گلدان را در محلی با دمای ۴ تا ۵ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. در این مرحله می‌توانید گیاه را در داخل طبقات پایینی یخچال نگهداری کنید.
• طول زمانی که گیاه بایستی در این دما باشد، بین ۵ تا ۸ هفته است. توجه داشته باشید در طول این زمان، همواره سطح بستر کاشت (شن) را مرطوب نگه دارید.
• بعد از این مدت گلدان را از یخچال خارج و بذر را در گلدان اصلی حاوی خاک با زهکشی مناسب در عمق سک سانتیمتری بکارید. مناسب‌ترین ترکیب خاکی برای کاشت بذر ارغوان مخلوطی از ۳۰ درصد خاک باغچه + ۳۰ درصد ماسه+ ۲۰ درصد برگ + ۲۰ درصد کود دامی یا ورمی‌کمپوست است.
• در طول این مدت سطح خاک را مرطوب و نه خیس حفظ کنید.
• دمای مناسب برای جوانه زنی بذر درخت ارغوان ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است. معمولا بعد از گذشت ۱۵ روز تا یک ماه اولین جوانه‌های گیاه ظاهر میشود.

 

شرایط مناسب برای کاشت ارغوان

ارغوان، مناسبِ باغچه‌های بزرگ یا حاشیه کنار پیاده‌روهاست. این درخت به نورِ فروانِ آفتاب احتیاج دارد. آن را در محل‌های کم‌نور نباید کاشت. از سویی دیگر به سرما حساس است و مناسب مناطق سردسیر نیست. در عوض در مناطق مرکزی کشور و در حاشیه کویر به آسانی می‌روید. راز سلامتی این گیاه در قابل نفوذبودنِ خاک است، هر قدر خاک زهکش بهتری داشته باشد ارغوان سالم‌تر می‌ماند. اگر در کنار دیوار غرس شود ممکن است ریشه‌های عمیقش به استحکام دیوارها آسیب برساند.
کاشت نهال
موقعی که درخت هنوز بدون گل و برگ یا به اصطلاح در خواب زمستانه به سر می‌برد زمان مناسبی برای انتقال به باغچه است. حجم گودال باید مناسب با حجم ریشه باشد. قبل از انتقال نهال، هرس ریشه‌های پوسیده ضروری است.

بهترین شرایط برای نگهداری از این گیاه به شرح زیر است:

• خاک: گیاه ارغوان به نوع خاک حساس نیست و در هر خاکی رشد می‌کند. با این وجود خاک‌های آهکی گچی، غنی از مواد غذایی و دارای زهکش مناسب، برای رشد بهتر گیاه مفید است.
  
• نور: ارغوان در محیط سایه آفتاب به خوبی رشد می‌کند و بهتر است در طول روز از شش ساعت نور مستقیم خورشید بهره‌مند باشد. اگر این گیاه را در محیط آپارتمان نگهداری می‌کنید، بهترین مکان برای قرار دادن آن بالکن و پنجره‌های جنوبی آپارتمان است.
• آبیاری: درخت ارغوان گیاهی مقاوم به خشکی است و نیاز به آبیاری متوسط دارد. در فصل تابستان هر دو هفته یکبار آبیاری برای گیاه مناسب است. توجه داشته باشید، خاک همیشه مرطوب و خاکی که آب را در خود نگه دارد، باعث از بین رفتن و نابودی ریشه گیاه خواهد شد.
• دما: ارغوان گیاهی مقاوم به سرما و خزان کننده است و تا دمای ۱۵- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند.
• آفات و بیماری‌ها: بیماری لکه برگی از مهم‌ترین آفات این گیاه است و در صورتی که محیط کشت گیاه بیش از حد مرطوب باشد، ایجاد می‌شود.
• کوددهی: این گیاه به کوددهی نیازی ندارد. با این وجود در درختان چند ساله توصیه می‌شود هر سه تا چهار سال از کود چند منظوره قبل از شروع سرما برای رشد بهتر گیاه استفاده شود.

 

روش نگهداری از درخت ارغوان

بهتر است در جایی آفتابی یا نیمسایه قرار گیرد.

خاک مناسب ، خاک مرطوب و خوب زهکشی شده میباشد.

دمای هوای 7 درجه دمای مناسبی برای این گیاه میباشد و این درخت تا -3 درجه را می تواند تحمل کند.

پیوند زدن این درخت به راحتی صورت نمی گیرد و بهتر است نهال وقتی که جوان است در خاک کاشته شود.
.

 

نحوه کاشت بذر ارغوان

بذرهارا حدود ۲۴ ساعت در آب خیس کنید و در این مدت ۲ مرتبه آب را عوض کنید تا بذرها در آب نگندند. 

ترکیب خاک مناسب برای کاشت بذر درخت ارغوان 

به هر کدام از ترکیب های زیر دسترسی داشتید فرقی نمیکند.

۱- ۶۰ درصد کوکوپیت + ۴۰ درصد پیت ماس

۲- ۷۰ درصد کوکوپیت + ۳۰ درصد کود دامی

۳- ۳۰ درصد خاک باغچه + ۳۰ درصد ماسه+ ۲۰ درصد برگ + ۲۰ درصد کود دامی یا ورمی

بعداز خیس کردن بذرها ، انها را درون گلدانی با خاکی مناسب  در عمق یک سانتی بکارید و خوب آب بدهید و در مکانی نیمه سایه بیرون از منزل بگذارید. 

توجه داشته باشید که این درخت یک گیاه بیرونی میباشد و در منزل نمیتوان نگهداری کرد.

اگر بذرهای بیشتری دارید و میخواهید به صورت عمده این گیاه رو تولید کنید بهتر است محلی در زمین برای کاشت اماده کنید حتما خاک را خوب شخم بزنید.

سپس بذرها را در محلی مناسب بپاشید و مقداری روی آن کود دامی سرند شده بریزید و خوب آبیاری کنید و تا جوانه زدن بذرها آبیاری را مرتب تکرار کنید تا که رطوبت زمین از دست نرود نکته مهم هم این است که بهتره محل خزانه در مکانی سایه یا نیمه سایه قرار داشته باشد.

 

معمولا بین ۱۵ روز تا یک ماه در برخی مواقع هم ۲ ماه جوانه ها از خاک میزنن بیرون و کم کم بزرگ میشود حالا کافیست در فصل پاییز که نهالهای شما خزان کردند آنها را از خزانه در آورده و در گلدان بکارید.

هرچی فاصله بذرها بیشتر باشد به نهالهای قوی تر و درشت تری در طی یک سال تبدیل خواهند شد بهترین فاصله بین ده تا ۱۵ سانت در خزانه کاری است توجه داشته باشید خزانه ای که آماده میکنید یکم از سطح زمین بلند تر باشد تا بر اثر بارندگی آب جمع نشود حدود ۲۰ سانت مناسب میباشد.

کاشت در گلخانه گرم هم امکان پذیر است و هر موقع از سال میتوانید در گلخانه گرم اقدام به کاشت بذر نمائید.